با لطف خداوند و همت دوستان ارجمندم، موفق شدم تالیف کتاب “برآیند صفر” را که چند ماه پیش به پایان برده بودم، در بهمن ماه 1401 توسط انتشارات “طرح نو” به چاپ رسانده و در اختیار علاقمندان به موضعات مدیریتی قرار دهم.
در پشت جلد کتاب آمده است:
آنها که درگیر اداره یک کسب و کار هستند و با پوست و گوشت خود سختی پرداخت مخارج ماهانه، مشقت حفظ بازار و سردرگمی تامین مواد اولیه را در وانفسای تغییرات دائمی قیمتها لمس می کنند؛ می دانند که جلوگیری از فروپاشی بنگاه اقتصادی، درجا نزدن و پیشرفت چقدر سخت است. برآیند صفر، به یاری آنها که میل به پیروزی دارند، آمده است. کتاب در قالب روایتی تاریخی به سرگذشت دوره سه ساله یک شرکت بورسی در ایران می پردازد و نشان می دهد تدبیر مدیریتی، چگونه بازدهی مناسب و حل معضلات را ممکن می سازد.
مولف، آنها را که می گویند آموزه های مدیریتی در اقتصاد ایران جواب نمی دهد، خلع سلاح می کند و با مدیران ارشد، کارآفرینان، بنیانگذاران استارتاپ ها و جوانانی که علاقمند به راه اندازی کسب و کاری هستند، تجربه خود را در میان می گذارد.
و اگر مقدمه کتاب را بخواهید بخوانید، در اینجا آورده ام که:
«برآیند صفر» از آن دست عبارت‌هاست که اهمیتشان را تمام‌قد به رخ می‌کشند. اگرچه از درجا زدن خبر می‌دهد و مذاق آدم را تلخ می‌کند! انتخاب چنین عنوانی مثل راه رفتن بر لبۀ تیغ است. چرا که ممکن است خواننده را در ورطه‌ای از امید و یأس سرگردان کند. اما گاهی باید برای عبور از بحران و چشیدن شیرینی موفقیت، تلخی‌ها را تحمل کرد. این کتاب کوششی است جهت یافتن پاسخ پرسشی که از سال‌ها قبل در ذهن نویسنده شکل گرفته است.
ماجرا به یک عصر سرد زمستانی سال 1378 برمی‌گردد که به اتفاق یکی از اعضای هیئت‌مدیره وقتِ شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)، از بازدید کارخانه‌ای در اطراف تهران برمی‌گشتیم و من که آن روزها با ولع مشغول مطالعۀ زندگینامۀ مدیران موفق، کتاب‌های مدیریتی با محوریت تدوین استراتژی و روش‌های ارزیابی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بودم، با شوق و ذوق، یافته‌های خود را برای او بازگو می‌کردم و چون می‌خواستم دیدگاه‌هایم را بر پایه‌ای محکم استوار کنم، در میانۀ صحبت‌هایم از تجربیات مدیران آسیایی و غربی و نوشته‌های کتاب‌های مطالعه‌شده نیز وام می‌گرفتم. اما در پایان متوجه شدم که نظام حاکم بر اندیشۀ این عضو محترم هیئت‌مدیره با آنچه ذهن مرا فرا گرفته در تضاد است! وی معتقد بود که کاربست پیشنهادات و آموزه‌های مربوط به ابزارهای مدیریتی، برنامه‌ریزی راهبردی و روش‌های مندرج در کتاب‌های مدیریتی و سرگذشت موفقیت چهره‌های شاخص مدیریت خارجی، در ایران اجراشدنی نیست و رشد و توسعۀ شرکت‌ها در گرو شکار فرصت‌هاست! و البته فرصت‌های مد نظر وی محدود می‌شد به رانت های قابل‌دسترسی!
بی‌شک نتیجۀ عملکرد هر شرکت یا بنگاه اقتصادی تابعی از متغیرهای برون‌زا و درون‌زاست. متغیرهای برون‌زا تحت تأثیر فضای کسب‌وکار در چهارچوب اقتصاد ملی یا بین‌المللی، عملکرد فعالین اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهند و پایش دائمی آنها ضروری است. ضمن آنکه از تحلیل دقیق همین فضای کسب‌وکار می‌شود فرصت‌ها یا حتی رانت‌هایی را شکار کرد که سبب خلق ارزش شود. اما اشکال کار این است که بسیاری از مدیران شرکت‌ها آن‌قدر در برابر تحولات فضای کسب‌وکار، منفعل یا با تأخیر واکنش نشان می‌دهند که گویی بود یا نبود خودشان هیچ اثری ندارد.
درمورد مدیریت و تسلط بر متغیرهای درون‌زا نیز برخی دلیل تمام ناکارآمدی‌ها و اشکالات سازمان خود را به فضای کسب‌وکار مرتبط می‌دانند و به‌جای نقد دقیق عملکرد خود به‌دنبال مقصرهای پوشالی می‌گردند. درحالی‌که ادارۀ صحیح یک کسب‌وکار و برخورداری از بازدهی مناسب و دستیابی به رشد مستمر در یک بنگاه اقتصادی منوط به داشتن برنامۀ راهبردی صحیح، به‌کارگیری ابزارهای مدیریتی و ثبات و پایداری مدیریت یا به عبارت بهتر، الگوهای حکمرانی شرکتی است.
من در این کتاب تلاش کرده‌ام که به اتکای تجارب عملی و آموزه‌های علمی نشان دهم که ادارۀ یک شرکت ایرانی با استفاده از آموزه‌های علم مدیریت نه‌تنها شدنی، بلکه واجب است. لذا اعتقاد دارم آنان که می‌پندارند کاربست تجارب مدیران خارجی در ایران ممکن نیست، از نسل مدیرانی هستند که موفقیتشان در ادارۀ شرکت‌ها ناشی از رانت‌جویی بوده است. رانت‌هایی چون تفاوت نرخ ارز، دسترسی به مواد اولیۀ سهمیه‌ای و ارزان، منابع بانکی و سرمایه‌ای توصیه‌ای و… که به‌نظر می‌رسد دیگر دورۀ این فرصت‌ها به سر آمده است.
به‌علاوه این کتاب بر ضرورت تسری حکمرانی شرکتی در سطح اقتصاد ملی و شرکت‌های ایرانی تأکید دارد. ما در دهه‌های اخیر با معضل غلبۀ نفوذ ذی‌نفعان بیرونی بر بنگاه و کم‌رنگ شدن تسلط سهامداران، عدم به‌کارگیری برنامه‌های راهبردی و بی‌ثباتی جدی مدیریتی در بنگاه‌های اقتصادی مواجه بوده‌ایم و تغییرات مکرر مدیران سبب شده است که ایده‌ها، برنامه‌ها و استمرار بازدهی دچار تشتت شود. درحالی‌که رشد مستمر و تعالی سازمان‌ها در گرو به‌کارگیری کارکنان شایسته، ثبات در مدیریت و اجرای دقیق برنامه‌های از پیش تعیین‌شده است و فقدان حکمرانی شرکتی آثار سوء بر الزامات حکمرانی خوب بر جای می‌گذارد.
دستِ‌آخر، جوانانی که علاقه‌مند به موضوعات رهبری کسب‌وکارها هستند و آن دسته از افرادی که رهبری یک سازمان را به عهده دارند، می‌توانند با مطالعۀ این کتاب با روش نویسنده در حل مسائل، عبور از بحران‌ها و مشکلات، نحوۀ تعامل با سهامداران، بانک‌ها و تأمین‌کنندگان و کلیۀ شئون یک شرکت آشنا شوند. شاید این اشتراک تجربه به افزایش مهارت آنها در ادارۀ سازمان خود، منجر شود.
کتاب “برآیند صفر” سومین اثری است که به علاقمندان موضوعات مدیریتی تقدیم می کنم. دو اثر قبلی آثار ترجمه در حوزه منابع انسانی و فناوری اطلاعات به ترتیب با عناوین “چه کسی؟ و ” فناوری اطلاعات در مقیاس جهانی” بودند.
برای تهیه آثار یاد شده می توانید با ناشران آن تماس حاصل فرمایید.
کتاب “برآیند صفر”
آدرس سایت انتشارات طرح نو
https://tarh-e-no.ir/
کتاب “فناوری اطلاعات در مقیاس جهانی”
آدرس سایت انتشارات گرایش تازه
کتاب “چه کسی؟”
آدرس سایت انتشارات بنیاد فرهنگ زندگی
